ΦΕΚ για την προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου
Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (391/Δ/3-10-2018) το Προεδρικό Διάταγμα χαρακτηρισμού του Κυπαρισσιακού Κόλπου ως Περιοχής Προστασίας της Φύσης. Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το ΠΔ εξασφαλίζει:
- Νομικό καθεστώς προστασίας της περιοχής με τον καθορισμό χρήσεων γης ανάλογα με τη σημασία του προστατευτέου αντικειμένου και τη θέσπιση όρων και περιορισμών με κλιμάκωση «αυστηρότητας». Στις περιοχές προστασίας της φύσης προβλέπονται ιδιαίτερα αυστηροί όροι προστασίας, ενώ στην περιφερειακή ζώνη (Ζώνη αγροτικού τοπίου), δίνεται η δυνατότητα ανάπτυξης κυρίως ήπιων και βιώσιμων μορφών τουρισμού/αγροτουρισμού, με έμφαση στη συνέχιση και ενίσχυση δραστηριοτήτων του πρωτογενούς τομέα (γεωργία, αλιεία κ.λπ.).
- Την απαγόρευση δόμησης στις περιοχές προστασίας της φύσης (αμμοθίνες και αιγιαλό), καθώς και σε απόσταση τουλάχιστον 50 μέτρων από τις αμμοθίνες, ώστε να μειώνονται όσο το δυνατόν περισσότερο οι ανθρωπογενείς επεμβάσεις σε ιδιαίτερα ευαίσθητα οικοσυστήματα και είδη.
- Τον καθορισμό όρων και περιορισμών στην απλή χρήση του αιγιαλού και της παραλίας από τη λειτουργία επιχειρήσεων θαλάσσιας αναψυχής. Σε περιοχές όπου παρουσιάζεται το μεγαλύτερο ποσοστό ωοτοκίας της χελώνας Caretta Caretta απαγορεύτηκε η τοποθέτηση επίπλων θαλάσσης.
- Τον εκσυγχρονισμό των τουριστικών εγκαταστάσεων στην περιοχή του Καϊάφα, χωρίς καταλήψεις και υποβάθμιση ευαίσθητων οικοσυστημάτων, καθώς και τη συνέχιση λειτουργίας των δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα εκεί, με όρους βιωσιμότητας και σεβασμό στο περιβάλλον, αξιοποιώντας το δυναμικό ανάπτυξης και ενίσχυσης του τοπικού προϊόντος.
- Την απαγόρευση περαιτέρω επεμβάσεων στην περιοχή του Αγ. Νικολάου, μέχρι την οριοθέτηση και ρύθμιση των υπαρχουσών χρήσεων και δραστηριοτήτων και την απομάκρυνση παράνομων κατασκευών από τον αιγιαλό.
- Την αύξηση της αρτιότητας για δόμηση (20 στρέμματα από 10), με ταυτόχρονη διατήρηση του δικαιώματος δόμησης στα 10 στρέμματα, ως μεταβατική διάταξη, για τις ιδιοκτησίες που έχουν διαμορφωθεί μέχρι την ημερομηνία έκδοσης του ΠΔ.
Ταυτόχρονα, μειώνεται το σύνολο της κάλυψης των κτιριακών εγκαταστάσεων (όπου επιτρέπονται τέτοιες) και των διαμορφώσεων του περιβάλλοντος χώρου (δεν υπερβαίνει το 30% της έκτασης ιδιοκτησίας) και στο υπόλοιπο 70% της έκτασης της ιδιοκτησίας διατηρείται η φυσική βλάστηση ή ο γεωργικός χαρακτήρας της.
Επιπλέον, με τις μεταβατικές διατάξεις δίνεται η δυνατότητα σε νομίμως υφιστάμενες δραστηριότητες να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, εφόσον εξασφαλίσουν, όπου απαιτείται, τους κατάλληλους περιβαλλοντικούς όρους.
Ο Offroader.gr επεξεργάστηκε το ΦΕΚ και σας δίνει τον σχετικό χάρτη. Κάνοντας κλικ επάνω του μπορείτε να τον δείτε και να τον κατεβάσετε σε υψηλή ανάλυση.
Την ικανοποίησή τους εκφράζουν οι περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΡΧΕΛΩΝ, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET, MOm και WWF Ελλάς για την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος του Κυπαρισσιακού Κόλπου (περιοχές Natura 2000 - GR 2550005, GR 2330005 και GR 2330008).
Όπως αναφέρουν σε κοινή ανακοίνωσή τους, έπειτα από χρόνια κοινών προσπαθειών, δύο σχέδια προεδρικών διαταγμάτων, τρία πρακτικά επεξεργασίας από το Συμβούλιο της Επικρατείας (υπ’ αριθμ. 32/2015, 175/2017 και 80/2018), μία καταδίκη στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ C-504/14, Απόφαση της 10ης Νοεμβρίου 2016) και μια επίσημη Σύσταση για μέτρα προστασίας από τη Σύμβαση της Βέρνης στο Συμβούλιο της Ευρώπης (case file 2010/5 «Greece: Threats to marine turtles in Thines Kyparissias», Recommendation No. 174), το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κάνει ένα μεγάλο βήμα στην προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου.
Όμως, αφήνουν και αιχμές για την ηγεσία του υπουργείου. «Αποτελεί σχήμα οξύμωρο πάντως ότι το ΥΠΕΝ προβαίνει στο σημαντικό αυτό βήμα για την προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου, την ίδια ώρα που υπογράφει σύμβαση για την έρευνα και την εξόρυξη υδρογονανθράκων στη θαλάσσια έκταση που αγγίζει τα όρια της νέας προστατευόμενης περιοχής, αυξάνοντας τους κινδύνους και την αγωνία για την ουσιαστική προστασία των πολύτιμων οικολογικών χαρακτηριστικών του βιοτόπου και τη βιώσιμη ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας», επισημαίνουν οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ.
Όπως σημειώνουν, με το εκδοθέν Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ Δ 391/2018, όπως διορθώθηκε από το ΦΕΚ Δ 414/2018), η δεύτερη σημαντικότερη παραλία ωοτοκίας της Caretta caretta στη Μεσόγειο και ένα από τα σημαντικότερα αμμοθινικά οικοσυστήματα της Ελλάδας αποκτά οριστική θεσμική θωράκιση και προστασία έναντι σχεδίων εντατικής παράκτιας δόμησης. Σημειώνεται πως έως σήμερα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε εκδώσει δύο υπουργικές αποφάσεις για την προστασία της περιοχής (Μάιος 2013 και Μάιος 2016), όμως τα μέτρα αυτά είχαν προσωρινή ισχύ.
Ωστόσο, συνεχίζει η ανακοίνωση, «η ολοκληρωμένη προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου θα επιτευχθεί με την έκδοση Σχεδίου Διαχείρισης της περιοχής, το οποίο θα πρέπει να καταρτιστεί κατά προτεραιότητα, με την εύρυθμη λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου, Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου και φυσικά με την ενεργή συμμετοχή των τοπικών φορέων και των κατοίκων, ώστε αφενός να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι παράνομες δραστηριότητες που συνεχίζουν να υποβαθμίζουν τη μοναδική αυτή περιοχή και αφετέρου να καταγραφούν οι ανάγκες της τοπικής κοινωνίας».
Τονίζουν, δε, ότι «κατά την κατάρτιση και υλοποίηση του σχεδίου διαχείρισης πρέπει να αντιμετωπιστούν πολύ σημαντικά ζητήματα όπως: η πλήρης καταγραφή του νόμιμου οδικού δικτύου της προστατευόμενης περιοχής, οι όροι με τους οποίους οι λουόμενοι θα απολαμβάνουν το δημόσιο αγαθό του αιγιαλού χωρίς να παρενοχλούν την θαλάσσια χελώνα κατά τον άκρως ευαίσθητο κύκλο αναπαραγωγής της (ώρες παραμονής στον αιγιαλό, προτεινόμενη ζώνη χρήσης, μη οχλούσα συμπεριφορά), η λειτουργία καντινών στον πυρήνα του βιοτόπου, οι όροι για την αλιεία και οι ρυθμίσεις για τη θήρα ώστε να διασφαλιστεί η ορνιθοπανίδα της περιοχής».
Και καταλήγουν: «Μια νέα περίοδος ξεκινά για τον Κυπαρισσιακό Κόλπο. Μια περίοδος προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης του φυσικού πλούτου της περιοχής. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν την ελπίδα τους ότι το πολυαναμενόμενο Προεδρικό Διάταγμα δε θα αποτελέσει "κενό γράμμα" αλλά συνοδευόμενο από την άμεση κατάρτιση των διαχειριστικών μέτρων, θα αποτελέσει τη βάση για την πραγματική προστασία της περιοχής και τη βιώσιμη ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας. Παράλληλα εκφράζουν και την έντονη ανησυχία τους για την, ταυτόχρονη με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος, υπογραφή σύμβασης έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή, στα όρια της προστατευόμενης περιοχής».
Προσφυγές κατά του πλαισίου προστασίας του Κυπαρισσιακού
Οι περιορισμοί που περιλαμβάνει το πρώτο πλαίσιο προστασίας του Κυπαρισσιακού Κόλπου προκαλούν αντιδράσεις σε τοπικό επίπεδο. Πέντε δήμοι και ομάδα πολιτών προαναγγέλλουν «βροχή» προσφυγών στο Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά και αγωγές αποζημίωσης, υποστηρίζοντας ότι το πλαίσιο απομειώνει την αξία της περιουσίας τους. Ωστόσο λιγότερο αυστηρές εκδοχές του πλαισίου είχαν τα προηγούμενα χρόνια απορριφθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας ως ανεπαρκείς, καθώς η Ελλάδα μετρά ήδη μια ευρωκαταδίκη για την πλημμελή προστασία της περιοχής.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή», πραγματοποιήθηκε στη Ζαχάρω ενημερωτική συνάντηση προκειμένου να αποφασιστεί ο τρόπος αντίδρασης από όσους αντιτίθενται στο νέο πλαίσιο. «Είναι μια άτακτη συρραφή απαγορευτικών διατάξεων», υποστηρίζει ο δήμαρχος Ζαχάρως, Νίκος Χαραλαμπόπουλος. «Η χειρότερη όλων είναι η αύξηση της αρτιότητας από 6 στρέμματα σήμερα στα 10 στρέμματα για τα υφιστάμενα οικόπεδα και στα 20 στρέμματα για όσα προκύπτουν από συνενώσεις. Στην περιοχή μας κυριαρχεί η μικροϊδιοκτησία. Οι περισσότεροι είναι αγρότες, που έφτιαχναν και μερικά δωμάτια προς ενοικίαση για να τα αφήσουν στα παιδιά τους. Τώρα σε αυτό μπαίνει ταφόπλακα», λέει.
Οπως υποστηρίζει ο κ. Χαραλαμπόπουλος, μέσα στις επόμενες ημέρες θα κατατεθούν συλλογικές αγωγές για αποζημίωση ενάντια στο υπουργείο Περιβάλλοντος αλλά και προσφυγές στο ΣτΕ ενάντια στο πλαίσιο. «Εκτός από τους θιγόμενους ιδιοκτήτες, θα προσφύγουμε και οι δήμοι Ζαχάρως, Κυπαρισσίας, Κρεστένων, Πύργου και Ολυμπίας», λέει. «Είμαστε αγανακτισμένοι. Στην παραλία της Ζαχάρως οι χελώνες είναι ελάχιστες, τις αγαπούμε και τις προστατεύουμε. Δεν καταλαβαίνουμε γιατί χρειάζονται τόσες απαγορεύσεις», τονίζει.
Το πλαίσιο περιλαμβάνει τη χερσαία και θαλάσσια ζώνη από το Κατάκολο έως την Κυπαρισσία. Η χερσαία ζώνη χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες:
- Τις περιοχές προστασίας της φύσης (ζώνες αμμοθινών κ.λπ.), που βρίσκονται σε επαφή με τον αιγιαλό και επιτρέπονται μόνο μικρές, ήπιες παρεμβάσεις.
- Τους προστατευόμενους φυσικούς σχηματισμούς, που περιλαμβάνουν σπηλιές, τις ιαματικές πηγές του Καϊάφα, τις πλαγιές του λόφου Λαπίθα, τις βαλτώδεις εκτάσεις του Καϊάφα και τις παραποτάμιες ζώνες, όπου ισχύουν ειδικοί περιορισμοί. Και
- Την περιφερειακή ζώνη αγροτικού τοπίου, όπου επιτρέπεται η άσκηση γεωργικής δραστηριότητας αλλά τίθενται περιορισμοί στη δόμηση (όπως η προαναφερθείσα αύξηση αρτιότητας για τα τουριστικά καταλύματα, ελάχιστη απόσταση 50 μέτρων από τη ζώνη αμμοθινών ή τον αιγιαλό κ.ά.).
Το διάταγμα αφήνει στο «απυρόβλητο» οικισμό αυθαιρέτων στην περιοχή Αγίου Νικολάου (μεταθέτοντας στο μέλλον τη διαχείριση του προβλήματος), ενώ είναι ιδιαίτερα ανεκτικό και στη θήρα.
Πηγές: real.gr, ΕΤ, greenagenda.gr